Tradycją dolnośląskiej Solidarności stało się organizowanie od kilkunastu lat 31 sierpnia o godz. 12.00 wystaw tematycznych ze zbiorów dokumentów i zdjęć Janusza Wolniaka.
W tym roku we wrocławskim Klubie Muzyki i Literatury autor pokazuje jaki wpływ na przełamanie monopolu władzy na informacje miało powstanie NSZZ „Solidarność”.
Podczas otwarcia wystawy obecny był zastępca przewodniczącego Regionu Dolny Śląsk NSZZ “Solidarność” Grzegorz Makul. Obecna była także radna sejmiku Małgorzata Calińska -Mayer, dyrektor dolnośląskiego oddziału IPN Kamil Dworaczek, dyrektor departamentu spraw społecznych UM Jacek Pluta.
Wśród 21 postulatów strajkujących w Gdańsku robotników trzeci brzmiał:
„Przestrzegać zagwarantowaną w Konstytucji PRL wolność słowa, druku, publikacji, a tym samym nie represjonować niezależnych wydawnictw oraz udostępnić środki masowego przekazu dla przedstawicieli wszystkich wyznań”.
Karnawał Solidarności spowodował, że władza musiała zalegalizować ogólnopolski Tygodnik Solidarności, pisma regionalne i zakładowe. Spod kontroli cenzorów całkowicie wyłamały się idące w setki, a później tysiące liczne niezależne wydawnictwa cykliczne i okolicznościowe.
Nawet wprowadzenie stanu wojennego i surowe represje nie zatrzymały lawiny wolnej myśli. Dalej ukazywały się czasopisma, książki czy ulotki.
Na wystawie możemy obejrzeć nie tylko różne pisma, druki, książki, ale także cytaty haniebnego działania polskiego rządu oszukującego naród. Są nimi polecenia dla cenzorów, które zostały ujawnione w książce „Czarna księga cenzury PRL”.
Przykłady tych cenzorskich dokumentów:
-Nie należy dopuszczać do publikacji żadnych informacji o sprzedaży przez Polskę mięsa do ZSRR.
-Nie wolno dopuszczać jakichkolwiek prób obarczania Związku Radzieckiego odpowiedzialnością za śmierć polskich oficerów w lasach katyńskich.
-Należy eliminować wszelkie informacje o zamiarach budowy, odbudowy czy przebudowy kościołów i kaplic, staraniach o otwarcie nowej placówki parafialnej czy zakonnej.
-Należy eliminować informacje o bezpośrednim zagrożeniu życia i zdrowia ludzi spowodowanym przez przemysł i środki chemiczne stosowane w rolnictwie.
-Wszelkie publikacje przedstawiające uogólnione scalone dane liczbowe, a dotyczące stanu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz chorób zawodowych należy wstrzymywać.
-Nie dopuszczać do publikacji w masowych środkach przekazu danych liczbowych obrazujących stan i wzrost alkoholizmu w skali całego kraju.
-W szkole nr 80 w Gdańsku stwierdzono wydzielanie się szkodliwych substancji z materiału używanego do uszczelniania okien. Zajęcia w szkole zostały przerwane. Nie należy zwalniać absolutnie żadnych informacji na ten temat.
-Nekrologi, inseraty i inne formy w prasie, radio i TV oraz klepsydry, itp., zapowiadające różne spotkania na cmentarzach, przy pomnikach, miejscach walk, itp. (z okazji rocznicy wybuchu powstania warszawskiego bądź jego poszczególnych epizodów), byłych żołnierzy zgrupowań, oddziałów, itp. AK i innych prawicowych organizacji uczestniczących w Powstaniu Warszawskim nie mogą być zwalniane do publikacji.
-Nie należy zezwalać na żadne informacje dotyczące obniżek i podwyżek cen wszelakich artykułów rynkowych zarówno konsumpcyjnych jak i trwałego użytku.
-Nie należy zwalniać żadnych informacji na temat dodatkowego skupu ziemniaków przeznaczonych na eksport oraz ich sprzedaży za granicę.
-W dniu 27 stycznia 1977 r. odbędzie się premiera filmu K. Zanussiego „Barwy ochronne”. Nie należy podawać żadnych informacji o tej imprezie, jak również wzmianek, omówieni, reklamy filmu, zarówno przed jak i po premierze.
-W prasie, radio i TV nie należy dopuszczać do eksponowania nazwisk bądź podkreślania w sensie pozytywnym dorobku naukowego następujących osób (tu: kilkadziesiąt nazwisk).
-Nie należy zezwalać na publikację żadnych utworów Kazimierza Orłosia.
-Wszelkie publikacje Stefana Kisielewskiego można zwalniać do druku po uprzedniej (każdorazowej) konsultacji z GUKPPiW.
-Nie należy dopuszczać do żadnych polemik z materiałami opublikowanymi na łamach „Trybuny Ludu” i „Nowych Dróg”.
Były też „wpadki”, które cenzura musiała korygować.
-W grudniu br. „Gazeta Robotnicza” i „Słowo Polskie” zamieściły komunikat Wydziału Handlu Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu o sprzedaży szynki i wysokogatunkowych wędlin przez zakłady pracy i instytucje. Nie należy dopuszczać do publikacji żadnych materiałów na temat tej inicjatywy wrocławskiej oraz prób upowszechnienia podobnych inicjatyw w pozostałych województwach.

Wystawa czynna  do 27 września br.

Relacja filmowa, zdjęcia i artykuł o wystawie w “Gazecie Wrocławskiej”:

https://gazetawroclawska.pl/solidarnosc-przeciw-cenzurze-wroclawska-solidarnosc-uczcila-43-rocznice-podpisania-porozumien-sierpniowych/ar/c13-17850373