Zdrowe i bezpieczne miejsca pracy wyzwaniem dla pracodawców i związków zawodowych w czasie pandemii i w popandemicznej rzeczywistości – taki był temat konferencji online z okazji Światowego Dnia Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy i Chorób Zawodowych 27 kwietnia. Główna Inspektor Pracy Katarzyna Łażewska-Hrycko w swoim wystąpieniu zwróciła uwagę na priorytet jakim dla PIP są działania prewencyjne. Przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” Piotr Duda podkreślił m.in. rolę rzetelnie przeprowadzonych szkoleń, które dla młodych pracowników są niezwykle ważne. Zauważył, że praca zdalna nie może być dla pracodawców okazją do cięcia kosztów. W większości zakładów praca zdalna jest nierealna i tym większy szacunek należy się pracownikom, którzy przez cały czas narażając swoje zdrowie tę pracę pełnili. Przewodniczący KK podziękował Regionowi Dolny Śląsk za to, że dostrzega jak ważne również dla NSZZ „Solidarność” jest zagadnienie bezpiecznej pracy.
Temat zmienionej od ponad roku rzeczywistości podjęli zebrani w siedzibie Regionu Dolny Śląsk. Kazimierz Kimso w referacie wprowadzającym do dyskusji panelowej określił szeroką panoramę zmian jakie dotknęły warunki wykonywania pracy w Polsce od marca ubiegłego roku. W wystąpieniu kanclerza Loży Dolnośląskiej Business Center Club Marka Worona znalazło się odniesienie do wyzwania jakim jest rewolucja technologiczna. Innym wyzwaniem jest permanentny stres jaki dotyka wielu pracowników. Dotyka on także pracodawców – mówił Marek Woron.
Mamy stan wojny
Słuchamy co pracownikom przeszkadza i wtedy prewencyjnie i edukacyjnie chcemy wyjść naprzeciw tym potrzebom. Omawiając konkretne zapisy ustawy antycovidowej, nadinspektor Barbara Serafinowska wskazała jak trudne jest położenie pracownika podczas pracy zdalnej i zarazem opiekującego się dzieckiem. Wymagany przez pracodawcę 8-godzinny dzień pracy jest nieraz zwyczajnie niemożliwy do pogodzenia, w pandemii, gdy konieczne jest zapewnienie opieki innym. Obecną sytuację związaną z oddziaływaniem pandemii na warunki pracy Barbara Serafinowska określiła stanem wojny.
Covid zastał nas w sytuacji postępującej izolacji międzyludzkiej. Taką tezę postawił długoletni przedstawiciel NSZZ „Solidarność” w Międzynarodowej Organizacji Pracy, członek prezydium ZR dr Tomasz Wójcik. Odnosząc się do sytuacji pracownika zadał pytanie, czy można mimo ściśle określonej definicji wypadku przy pracy, traktować zachorowanie na covid jako wypadek przy pracy?
Dążenie do obniżenia kosztów produkcji spowodowało, że w czasie pandemii zerwanie łańcucha dostaw przerwało cykl produkcyjny. Covid pokazał zatem jak bardzo uzależniony jest dzisiejszy świat od np. Azji, gdzie tania siła robocza wytwarza większość komponentów. Praca zdalna izoluje pracownika od produktu finalnego.
Pytając o przyszłość, dr Wójcik zwrócił uwagę na sytuację dzieci uzależnionych cyfrowo z deficytami koncentracji uwagi. Będą jako przyszli pracownicy wielkim zagrożeniem dla siebie i dla innych.
Piotr Duda zauważył, że pandemia tylko przyspieszyła to z czym byśmy się zetknęli za kilka czy kilkanaście lat w pracy. Jeżeli chcemy zadbać o bezpieczeństwo pracownika, to musimy przeciwstawić się zamierzeniom wielkich korporacji, które dążyć będą do tego, aby pracownik wykonywał pracę w domu pod okiem kamery. Jest tu duża rola pracodawcy i pracownika, aby w atmosferze pełnego i wzajemnego zaufania dojść do dobrych rozwiązań w kwestii odpowiedniego wykonywania zdalnej pracy.
Nie jesteśmy zainteresowani, aby wkraczać do domów pracowników, bo to jest ich przestrzeń prywatna – mówiła Katarzyna Łażewska-Hrycko. Choć główna inspektor przyznała, że praca coraz bardziej wkracza w sferę prywatną człowieka. Minister mówiła też o odpowiednim kształtowaniu postaw młodych ludzi w szkołach oraz tych, którzy wkraczać będą już niedługo na rynek pracy. To uświadomienie młodym ludziom pewnych treści związanych z kształtowaniem bezpiecznych i higienicznych warunków ma ogromne znaczenie.
Podsumowując kwestie związane z sytuacją pracy w pandemii i zwiększonym ryzykiem różnych chorób (np. otyłość u pracowników wykonujących pracę zdalną) Kazimierz Kimso zwrócił uwagę, że być może czeka nasze społeczeństwo dyskusja nad zwiększeniem chociażby składki ubezpieczeniowej. Inny temat, jak inwigilacja pracownika związana z monitorowaniem jego efektów pracy także wymaga odpowiednich zmian zabezpieczających interes pracownika i przedsiębiorcy.

Naszą rolą jest uczulać na zagrożenia związane z wolnością pracownika – zwracał uwagę Tomasz Wójcik. Działacz Solidarności zwrócił dyskutantom uwagę, na dwa filmy dokumentalne, które przenikliwie ukazują m.in. stan dzisiejszej wolności człowieka w zglobalizowanym świecie – Dylemat Społeczny i Chiny przejmują świat