W dniach 29 listopada – 1 grudnia 2016 r. we Wrocławiu (Hotel Tumski, ul. Wyspa Słodowa 10) odbędzie się międzynarodowa konferencja naukowa Środowisko studenckie w krajach bloku sowieckiego 1945-1989. Jest to jedno z największych tego typu przedsięwzięć organizowanych przez Instytut Pamięci Narodowej w ciągu ostatnich kilku lat. Wydarzenie spotkało się z ogromnym zainteresowaniem badaczy z całego świata. Ostatecznie w konferencji weźmie udział 58 prelegentów z 19 krajów (m.in. Rosji, USA, Białorusi, Albanii, Wielkiej Brytanii, Bułgarii i Serbii). Wśród znamienitych gości należałoby wymienić m.in. znanego badacza Europy Środkowo-Wschodniej, prof. Marka Kramera z Harvard University, który podda analizie postawy studentów w Związku Sowieckim. Niezwykle ciekawie zapowiadają się także inne wystąpienia, których tematem będą nierzadko wydarzenia powszechnie mało znane, np. referat dr Julienne Furst z University of Bristol o niezależnej demonstracji w Moskwie sprzeciwiającej się wojnie w Wietnamie.

Ruch studencki jest często przedmiotem badań i analiz historyków. Jednak po raz pierwszy zagadnienie to potraktowane zostało w tak szerokim kontekście czasowym
i geopolitycznym. Studenci to grupa, która potrafiła dać impuls do oporu i buntu, dlatego często byli obiektem zainteresowania władz w systemach totalitarnych i autorytarnych. Nie zawsze jednak była to społeczność jednolita, która jednogłośnie formułowała swoje postulaty.
Czy ruch studencki w różnych krajach bloku sowieckiego był podobny? Jeśli się różnił,
to w jakim aspekcie? Z czego wynikały gwałtowne wystąpienia studentów wobec rządów, a z czego chęć wchodzenia w dialog z władzami niedemokratycznymi? Na te i wiele pytań będą próbowali odpowiedzieć historycy podczas trzydniowej konferencji.

Międzynarodowy charakter konferencji daje okazję do bardzo merytorycznej i wielowątkowej dyskusji nad wynikami badań, które są prowadzone nad ruchem studenckim w różnych krajach. Ten wielonarodowy dialog da z pewnością sposobność wskazania na wspólne tendencje, charakterystyczne dla wszystkich krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Jest to
na pewno wartość, którą docenią nie tylko historycy, ale wszyscy obserwatorzy i badacze współczesnych społeczeństw.

Konferencja potrwa 3 dni. Obrady będą podzielona na równoległe panele tematyczne, gdzie oprócz prezentacji referatów, zaplanowano również dyskusje z udziałem publiczności.

Wstęp na konferencję jest bezpłatny.

Patronat medialny nad konferencją objęłęła m.in redakcja “Dolnośląskiej Solidarności”.

Poniżej zamieszczamy ramowy program konferencji”

29.11.2016 (WTOREK)

09.00-09.15, Sala Czarna
Oficjalne otwarcie konferencji/ Official opening of the conference

Panel I (Sala Czarna)

• Marta Glossová (Comenius University in Bratislava, Slovakia), Słowaccy studenci w procesie transformacji Czechosłowacji – okres „demokracji ludowej” (1945-1948) / Slovak university students in the process
  of transformation of Czechoslovakia during the “people´s democracy”
  (1945-1948)
• Dr Roman Genega (Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki we Lwowie, Ukraina), Przyjaciele czy wrogowie? Relacje między studentami
  a wykładowcami lwowskich uczelni w latach 1944-1953 / Friend or foe? Relations between students and lecturers of Lviv universities in 1944-1953
• Martin Previšić (University of Zagreb, Croatia), Studenci jugosłowiańscy w konflikcie między Tito a Stalinem w latach 1948-1956 / Yugoslav students
  in the Tito-Stalin 1948-1956 conflict
• Dr Kaori Kimura (Russian Academy of Science, Russia), Jugosłowiańscy studenci w ZSRS w okresie rozłamu Stalin-Tito (1948-1954) – ich rola
  w antyjugosłowiańskiej kampanii propagandowej (anti-Tito) w ZSRS / Yugoslav students in USSR during the period of Stalin-Tito split (1948-1954) – their role in anti-Yugoslavia (anti-Tito) propaganda campaign in the USSR
• Dyskusja/Discussion

11.05-11.20    Przerwa kawowa (Sala Kominkowa)

Panel II (Sala Czarna)                                                                   

• Mark Kramer (Harvard University, USA), Między biernością a buntem. Postawy studentów w ZSRS 1953-1991. Porównanie z Europą
  Środkowo-Wschodnią / Student Quiescence and Student Unrest in the USSR, 1953-1991: Comparisons with East-Central Europe

11.40-12.00     Dr Zbigniew Bereszyński (Polska), Kuźnia kadr aparatu władzy czy baza działalności opozycyjnej? Środowisko studenckie Opola w latach 1954-1989
/ Forging the personnel for the political apparatus or the cradle of opposition? Student milieu in Opole in 1954-1989

• Piotr Abryszeński (Uniwersytet Gdański, Polska), O naturze dojrzewania do buntu. Postawy studentów Politechniki Gdańskiej wobec władzy komunistycznej do 1970 roku / Preparing for rebellion. Attitudes of students of Gdańsk Technical University towards communist authorities until 1970
• Dr Katarzyna Korzeniewska (Polska), Środowiska młodzieżowe na Litwie
  lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Ile opozycji, ile równoległego społeczeństwa, ile działania w systemie? / Youth circles in Lithuania in 1970s and 1980s. Opposition, parallel society, operating within the system?
• Dyskusja/Discussion

 Panel III (Sala Czarna)

14.40-15.00     Dr Natalia Chomenko (Akademia Nauk, Ukraina), Reakcja studentów Ukrainy na demaskowanie kultu jednostki Stalina / Reaction of Ukrainian students
to exposing the cult of Stalin

15.00-15.20     Dr Cosmin Budeancă (The Institute for the Investigation of the Communist Crimes and the Memory of the Romanian Exile, Bucharest, Romania), Wpływ Rewolucji Węgierskiej z 1956 r. na uniwersytety w Rumunii / The impact
of the Hungarian Revolution of 1956 on the universities in Romania

15.20-15.40     Corina Snitar (University of Glasgow, UK), Przeciwstawianie
się komunizmowi: ruch studencki 1956 roku w Timisoarze / Opposing communism: the 1956 students’ movement in Timisoara

15.40-16.00     Dr Paweł Sasanka (Instytut Pamięci Narodowej, Polska), Studenci przeciwko  likwidacji tygodnika „Po Prostu” w październiku 1957 roku / Student protesting against closing the „Po Prostu” weekly in October 1957

• Dr Grzegorz Waligóra (Instytut Pamięci Narodowej, Polska), Związek Młodych Demokratów 1956-1957 / Young Democrats Association in 1956-1957

16.20-16.50      Dyskusja/Discussion

16.50-17.05    Przerwa kawowa (Sala Kominkowa)

 Sesja/Session I (Sala Czarna)

17.05-17.25       Dr Rasa Balockaite (Vytautas Magnus University, Lithuania), Życie codzienne studentów we wczesnym okresie sowieckiej Litwy: Techniki kontroli państwa i dominacji totalitarnej / Everyday student life in early Soviet Lithuania: Technologies state control and totalitarian domination   

17.25-17.45       Dr Andra-Octavia Drăghiciu (Karl-Franzens-University of Graz, Austria), Dyskoteki, sklepy i ekonomia polityczna. Życie codzienne studentów
w Rumuńskiej Republice Socjalistycznej w latach osiemdziesiątych XX w.
/ Discos, shops and political economy. Everyday life of students
in the Romanian Socialist Republic in the 1980s

17.45-18.05       Dr hab. Krzysztof Lesiakowski (Uniwersytet Łódzki, Polska), Nie tylko postulaty, negocjacje… Życie codzienne łódzkich studentów w czasie strajku w styczniu – lutym 1981 roku / Not only postulates, negotiations… Everyday life of Lodz students during the strike in January– February 1981

18.05-18.35      Dyskusja

Sesja (Tawerna)

17.05-17.25     Dr Florentina Budeancă (Romania), Studenci Teologicznego Rzymskokatolickiego Instytutu w Alba-Iulia w Rumunii pod kontrolą Securitate (1951-1989) / The Students of the Theological Romano-Catholic Institute from Alba-Iulia, Romania under the Securitate Surveillance (1951-1989)

17.25-17.45     Dr Rafał Łatka (Instytut Pamięci Narodowej, Polska), Duszpasterstwa Akademickie i ich rola w integracji środowiska studenckiego (1970-1980)
/ Academic Pastoral Care and its role in integrating students (1970-1980)

17.45-18.05     Zofia Fenrych (Instytut Pamięci Narodowej, Polska), „Katolickie kajaki”? Turystyka w duszpasterstwie akademickim / „Catholic kayaks”? Tourism
in academic pastoral care

18.05-18.25     Witold Kunicki-Goldfinger (Uniwersytet Warszawski, Polska), Działalność studencka w ramach Sekcji Kultury Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie w latach 70. / Student activity in the Culture Section of the Club of Catholic Intellectuals in Warsaw in the 1970s.

18.25-18.55     Dyskusja

 30.11.2016 r. (ŚRODA)

Panel I (Sala Czarna)

9.00-9.20  Vladimir Petrov (State University of St. Petersburg, Russia), «Ta wiadomość była dla mnie wstrząsem i zmusiła do zastanowienia się o wielu rzeczach». Studenci Uniwersytetu Leningradzkiego wobec praskiej wiosny i inwazji
na Czechosłowację w 1968 / “The message came as a shock to me and forced me to think about many things”. Response of the students of the University
of Leningrad to the Prague Spring and the invasion of Czechoslovakia in 1968

9.20-9.40  Prof. Jakub Tyszkiewicz (Uniwersytet Wrocławski, Polska), Protest studencki  w Polsce w 1968 roku w świetle amerykańskich analiz dyplomatycznych
i wywiadu USA / Student protest in Poland in 1968 in the light of American diplomatic analyses and the US intelligence

9.40-10.00 Dr Petar Dragišić (Institute for Recent History, Serbia), Rok 1968 w Serbii
– Mobilizacja polityczna belgradzkich studentów / 1968 in Serbia – Political mobilization of Belgrade students

10.00-10.20  Dr hab. Piotr Żurek (Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Polska), Demonstracje studenckie w Słowenii w 1968 roku / Student protests
in Slovenia in 1968

10.20-10.40 Mateusz Sokulski (Uniwersytet Wrocławski, Polska), Między skrajną lewicą
i nacjonalizmem. Kontestacja reżimu komunistycznego wśród studentów jugosłowiańskich w latach 1968-1972 / Between the extreme Left
and nationalism. Contestation of the communist regime among Yugoslav students in 1968-1972

10.40-11.10 Dyskusja

11.10-11.25    Przerwa kawowa (Sala Kominkowa)

 Panel II (Sala Czarna)

11.25-11.45  Dr Irina Rudik (Estonia), „Związek Wspaniałych Kobiet” i inne ugrupowania: nielegalna działalność organizacji studenckich w sowieckiej Estonii / “The Union of Wonderful Women” and others: illegal activity
of student organizations in Soviet Estonia

11.45-12.05 Dr Juliane Fürst (University of Bristol, UK), „Make Love not War”: Demonstracja przeciwko wojnie w Wietnamie w 1971 r. na Uniwersytecie Państwowym w Moskwie / “Make Love not War”: The 1971 Demonstration against the Vietnam War at Moscow’s State University

12.05-12.25 Dr Michał Siedziako (Instytut Pamięci Narodowej, Polska), Formy studenckiej działalności opozycyjnej w PRL w latach 1976-1989. Analiza historyczno-politologiczna / Forms of student opposition in Polish People’s Republic in 1976-1989. Historical and political analysis

12.25-12.55 Dyskusja

Sesja (Sala Czarna)

14.30-14.50 Aneta Herman (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Polska), Strajk studentów Politechniki Łódzkiej w styczniu-lutym 1981 / Strike of Lodz Technical University students in January-February 1981

14.50-15.10 Marek Kunicki-Goldfinger (Uniwersytet Warszawski, Polska) Funkcjonowanie Samorządów Studentów w Polsce w latach 1980-1982
/ Operation of Student Self-Governments in Poland in 1980-1982

15.10-15.30 Dr Kamil Dworaczek (Instytut Pamięci Narodowej, Polska), Studenccy liderzy polskiej rewolucji 1980-1981. Próba charakterystyki / Student leaders of the Polish Revolution of 1980-1981. Description

15.30-15.50 Dyskusja

15.50-16.05 Przerwa kawowa (Sala Kominkowa)    

Sesja(Tawerna)

14.30-14.50 Mateusz Kalinowski (Niezależne Zrzeszenie Studentów, Polska), Smak(i) wolności – spojrzenie na postawy członków Niezależnego Zrzeszenia Studentów wobec władzy w latach 80. / Tastes of freedom – behavior
of members of the Independent Students’ Association towards the government in the 1980s.

14.50-15.10 Dr Tom Junes (Human and Social Studies Foundation, Bulgaria), Rewolucje studenckie: opozycja studencka i upadek komunizmu / The Students’ Revolutions: Student Opposition and The Demise of Communism

15.10-15.30 Arjan Shahini (Technical University of Berlin, Germany), Ruchy studenckie
w Albanii w latach 1990-1991 / Students’ movement in Albania during
1990-1991

15.30-15.50      Dyskusja

15.50-16.05      Przerwa kawowa (Mesa Kapitańska)

Sesja (Sala Czarna)

16.05-16.25 Dr Przemysław Gasztold-Seń (Instytut Pamięci Narodowej, Polska), Nauka, ucieczka i „wakacje”: studenci z Afryki i Bliskiego Wschodu w PRL / Studying, running away and „vacations”: students from Africa and Middle East in the Polish People’s Republic

16.25-16.45 Sylwia Szyc (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Polska), Północnokoreańscy studenci w PRL / North Korean Students in the Polish People’s Republic

16.45-17.05 Dr Mirco Carrattieri (University of Bologna, Italy), Włoskie delegacje
na światowe festiwale młodzieżowe w latach pięćdziesiątych XX w. / Italian delegations to Youth world Festivals in the ‘50s

17.05-17.25 Dr Elitza Stanoeva (Sofia University, Bulgaria), Festiwal młodzieży w Sofii
w burzliwym roku 1968: przedstawiciele studentów, przegrupowanie
i ponowna ocena / Sofia Youth Festival in the Turbulent Year of 1968: Students’ Representation, Regrouping and Reassessment

17.25-17.55 Dyskusja

 Sesja (Tawerna)

16.05-16.25 Dr Dragomir Bondžić (Institute for Recent History, Serbia), Międzynarodowa współpraca jugosłowiańskich studentów w latach 1945-1960
/ The international cooperation of Yugoslav students 1945-1960

16.25-16.45 Dr Andrei Dudchik (Belarusian State University, Belarus), Pamięć zbiorowa studentów zagranicznych i sowieckich o wspólnych studiach filozofii marksistowsko-leninowskiej na Białorusi w latach siedemdziesiątych
i osiemdziesiątych XX w. / Shared memory of a common study
of Marxist-Leninist philosophy in Belarus in the 1970-80-s by foreign
and the Soviet students

16.45-17.05 Dr Wojciech Marciniak (Uniwersytet Łódzki, Polska), Polscy studenci
w ZSRR w okresie stalinowskim w świetle materiałów Ministerstwa Spraw Zagranicznych / Polish students in the Soviet Union in the Stalin period
in the light of materials of the Ministry of Foreign Affairs

17.05-17.25 Dr Klejd Këlliçi (University of Tirana, Albania), Ucieczka z socjalistycznej fortecy: Studenci albańscy za granicą w latach 1979-1990 / Out the socialist fortress: Albanian students abroad 1979-1990

17.25-17.45 Dr Matei Gheboianu (University of Bucharest, Romania), Mobilność edukacyjna studentów rumuńskich w latach siedemdziesiątych XX w.
/ Romanian students’ educational mobility in the 1970s

17.45-18.15 Dyskusja

 1.12.2016 r. (CZWARTEK/THURSDAY)

Sesja I (Sala Czarna)

9.00-9.20 Dr hab. Jacek Wołoszyn (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Instytut Pamięci Narodowej, Polska), Etap wstępny. Społeczna i polityczna weryfikacja kandydatów na studia wyższe w latach 1947-1956 / Preliminary stage. Social and political verification of candidates for higher education
in 1947-1956

9.20-9.40 Justyna Żukowska-Łyko (Uniwersytet Wrocławski, Polska), Kto studiował historię po 1945 roku? Wpływ przemian społecznych i politycznych
na studentów jednego kierunku / Who studied history after 1945? The impact of social and political changes on the students of one faculty

9.40-10.00 Yevhen S. Rachkov (V.N. Karazin Kharkiv National University, Ukraine), Mitologia “trzeciego semestru robotniczego”: symboliczne i rytualne działania studenckich brygad budowlanych w sowieckiej Ukrainie w latach 1960–1980 / Mythology of the “third labor semester”: symbolic and ritual practices of student construction brigades in Soviet Ukraine during 1960’s – 1980’s

10.00-10.20 Marko Fuček (University of Zagreb, Croatia), Wandalizm, chuligani i panika moralna: koncepcje negocjacyjne młodzieżowego ruchu odrodzenia
i rehabilitacji w Chorwacji/Jugosławii w latach pięćdziesiątych XX w.
/ Vandalism, Hooliganism, and Moral Panics: Negotiated Concepts of Youth Deviance and Rehabilitation in 1950s Croatia / Yugoslavia

10.20-10.40 Dr Cezar Stanciu (University Valahia of Targoviste, Romania), Stowarzyszenia studenckie w Rumunii pod wpływem „Minirewolucji kulturalnej” / Student Associations in Romania under the impact of the “Mini-cultural Revolution”

10.40-11.10 Dyskusja

11.10-11.25 Przerwa kawowa (Sala Kominkowa)   

Sesja(Tawerna)

9.00-9.20 Piotr Olechowski (Uniwersytet Rzeszowski, Polska), Działalność organizacji komsomolskiej w uczelniach wyższych radzieckiego Lwowa w pierwszych latach powojennych (1944-1946) / Activities of Komsomol organization
in the universities of soviet Lviv in the early post-war period (1944-1946)

9.20-9.40 Krzysztof Łagojda (Uniwersytet Wrocławski, Polska), Przyszli studenci
w obronie naukowego  dobytku. Działalność Straży Akademickiej w 1945 roku we Wrocławiu / Prospective students in defense of scientific heritage. Activity of the Academic Guard in Wroclaw in 1945

9.40-10.00 Dr hab. Mirosław Szumiło (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Instytut Pamięci Narodowej, Polska), Szefowie Zrzeszenia Studentów Polskich/Socjalistycznego Związku Studentów Polskich w latach 1950-1990
– portret zbiorowy / Heads of Polish Students Association / Socialist Union
of Polish Students in 1950-1990 – collective portrait

10.00-10.20 Dr Klára Pinerová (Charles University, Czech Republic), Konsolidacja Związku Młodzieży Socjalistycznej na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Karola
w Pradze w latach 1970-1975 / Consolidation of the Socialist Youth Union
the Faculty of Arts at Charles University in Prague in the years 1970-1975

10.20-10.40 Marek Szajda (Uniwersytet Wrocławski, Polska), Akademicki Związek Syjonistów Demokratów w latach 1945-1950 jako przykład aktywności żydowskiej w środowisku studenckim / Academic Union of Zionist Democrats in 1945-1950 as an example of the activity of the Jewish activity within
the student circles

10.40-11.10 Dyskusja

11.10-11.30 Przerwa kawowa  (Mesa Kapitańska) 

Panel III (Sala Czarna)

11.30-11.50 Mariia Danchenko (National University of „Kyiv-Mohyla Academy”, Ukraine), Nauki humanistyczne w Związku Sowieckim: Odnowienie zainteresowania Europą (1940-1950) / Humanitary sciences in Soviet Union: Resurrection of Interest in Europe (1940-1950

11.50-12.10 Dr Dmitrii Kozlov (University of Bremen, Germany), Nieformalna cenzura Kręgów Literackich Studentów Sowieckich w latach pięćdziesiątych XX w.
w Instytucie Górniczym w Leningradzie – sprawa LITO / Informal Censorship of the Soviet Students’ Literary Circles in the 1950s Leningrad Mining Institute LITO Case

12.10-12.30 Dr Anna Idzikowska-Czubaj (Uniwersytet Adama Mickiewicza, Polska),  Studencka aktywność kulturalna przed „odwilżą”/ Student cultural activity before the „thaw”

12.30-12.50 Dr Zdeněk Nebřenský (Charles University, Czech Republic), „Musieliśmy walczyć z nieufnością”: post-stalinowskie rozważania na temat klubów studenckich w Czechosłowacji i w Polsce w latach 1956-1968 / „We had
to combat distrust”: post-Stalinist discussions about student clubs
in Czechoslovakia and Poland, 1956-1968

12.50-13.10 Prof. Lech Śliwonik (Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza, Polska), Studencki ruch teatralny w Polsce 1954-1989. Przemiany. Synteza
/ Student theater movements in Poland in 1954-1989. Changes, Synthesis

13.10-13.40 Dyskusja

13.40-13.50      Podsumowanie i zamknięcie konferencji (Sala Czarna)