Koszty procesowe w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
a) uwagi ogólne
Koszty procesu to koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Składają się na nie:
– opłaty sądowe i opłaty kancelaryjne
– wydatki
– koszty strony występującej osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym
– koszty związane z reprezentowaniem strony przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego.
– koszty mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sąd
b) opłaty sądowe
– Co do zasady w sprawach z zakresu prawa pracy nie pobiera się opłaty sądowej. Jednakże w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50.000 złotych, pobiera się od wszystkich podlegających opłacie pism procesowych opłatę stosunkową (podlegają jej sprawy o prawa majątkowe, opłata ta wynosi 5 % wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 100.000 złotych- art. 96 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych)
– w sprawach z zakresu prawa pracy pobiera się jednak opłatę podstawową w kwocie 30 złotych, ale wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, a gdy wartość przedmiotu zaskarżenia przewyższa kwotę 50.000 złotych, pobiera się opłatę stosunkową 5% tej wartości.
– natomiast w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych i w sprawach odwołań rozpoznawanych przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 złotych wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
c) zwrot kosztów
– Co do zasady strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Niemniej jednak w wyjątkowych wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.
– w sytuacji, gdy strona nie ma żadnego pełnomocnika lub ma pełnomocnika, który nie jest radcą prawnym bądź adwokatem, na koszty procesu składają się poniesione przez stronę koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego.
– Gdy strona zaś reprezentowana była w procesie przez pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, do niezbędnych kosztów procesu zalicza się: koszty sądowe poniesione przez stronę wygrywającą sprawę * wynagrodzenie pełnomocnika i poniesione przez niego wydatki oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.
*Wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym bądź adwokatem kształtuje się w sprawach majątkowych w zależności od wartości przedmiotu sporu według widełek określonych w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu oraz w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Stawki minimalne w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy:
1) do 500 zł – 60 zł;
2) powyżej 500 zł do 1.500 zł – 180 zł;
3) powyżej 1.500 zł do 5.000 zł – 600 zł;
4) powyżej 5.000 zł do 10.000 zł – 1.200 zł;
5) powyżej 10.000 zł do 50.000 zł – 2.400 zł;
6) powyżej 50.000 zł do 200.000 zł – 3.600 zł;
7) powyżej 200.000 zł – 7.200 zł.
Natomiast zmodyfikowane są minimalne stawki wynagrodzenia radcy prawnego za prowadzenie następujących spraw z zakresu prawa pracy o:
1) nawiązanie umowy o pracę, uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub ustalenie sposobu ustania stosunku pracy – 60 zł;
2) wynagrodzenie za pracę lub odszkodowanie inne niż wymienione w pkt 4 – 75% stawki obliczonej na podstawie § 6 od wartości wynagrodzenia lub odszkodowania będącego przedmiotem sprawy;
3) inne roszczenia niemajątkowe – 60 zł;
4) ustalenie wypadku przy pracy, jeżeli nie jest połączone z dochodzeniem odszkodowania lub renty – 120 zł;
5) świadczenie odszkodowawcze należne z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej – 50% stawki obliczonej na podstawie § 6 od wartości odszkodowania będącego przedmiotem sprawy.
Zaś w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego,, stawki minimalne wynoszą 60 zł,
W postępowaniu apelacyjnym stawki minimalne za prowadzenie spraw wynoszą:
1) przed sądem okręgowym – 50 % stawki minimalnej, a jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny – 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 60 zł;
2) przed sądem apelacyjnym – 75 % stawki minimalnej, a jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny – 100 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł.
W postępowaniu zażaleniowym stawki minimalne za prowadzenie spraw wynoszą:
1) przed sądem okręgowym – 25 % stawki minimalnej, a jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny – 50 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 60 zł;
2) przed sądem apelacyjnym lub przed Sądem Najwyższym – 50 % stawki minimalnej, a jeżeli w poprzedniej instancji sprawy nie prowadził ten sam radca prawny – 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł.
W postępowaniu przed sądem apelacyjnym za prowadzenie spraw z zakresu prawa pracy stawki minimalne wynoszą 100 % odpowiednich stawek, o których mowa w § 11.
W postępowaniu kasacyjnym stawki minimalne wynoszą:
1) za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym – 75 % stawki minimalnej, a jeżeli w drugiej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny – 100 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł;
2) za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej – 50 % stawki minimalnej, a jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam radca prawny – 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł;
3) za udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym – 50 % stawki minimalnej, a jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam radca prawny, nie sporządzał i nie wniósł skargi kasacyjnej – 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł.
W postępowaniu w sprawie stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia stawki minimalne wynoszą:
1) za sporządzenie i wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym – 75 % stawki minimalnej, a jeżeli ten sam radca prawny nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem – 100 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł;
2) za sporządzenie i wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia – 50 % stawki minimalnej, a jeżeli ten sam radca prawny nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem – 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł;
3) za udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym – 50 % stawki minimalnej, a jeżeli ten sam radca prawny nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem, nie sporządzał i nie wniósł skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia – 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł.
W postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym stawki minimalne wynoszą:
1) za sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej oraz za stawiennictwo na rozprawie – 240 zł;
2) za sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia tej skargi – 120 zł.