Wynagrodzenie za pracę jest istotnym element każdej umowy o pracę, cechuje je: ekwiwalentność (nie równowartość, ale odpowiedni do rodzaju, jakości, ilości, kwalifikacji, periodyczność roszczeniowy, bezwzględny niezależnie od sytuacji majątkowej pracodawcy.
Wypłacane jest w formie pieniężnej (częściowo inna forma dopuszczalna tylko gdy przewiduje ustawa lub układ zbiorowy pracy, regulamin
Struktura :
a) zasadnicze- w złotych stawka godzinowa lub miesięczna
b) dodatki stawkowe: brygadzistowski, za pracę na stanowisku kierowniczym, stażowy, w warunkach szkodliwych, nocną- 20%
c) dopłaty- za pracę w godz. Nadliczb
d) premie: z tytułu uzyskania szczególnych efektów pracy z góry określonych-jakościowych, ilościowych, oszczędnościowych, terminowych: regulaminowa (przesłanki pozytywne i negatywne, może być sankcją)- roszczeniowa i uznaniowa (nagroda)
SN: o charakterze prawnym premii nie decyduje nazwa, jeśli prawo do danego świadczeni zostało uzależnione od warunków określonych w sposób konkretny by ich spełnienie było sprawdzalne= premia r. mimo nazwania ją nagrodą. (III PZP 25/83)
Zmiana uprawnień płacowych:
a) Zmiana na korzyść (o ile nie jest związana ze zmianą zakresu obowiązków) nie wymaga wypowiedzenia zmieniającego. Pracownik nie ma roszczenia o podwyższenie wynagrodzenia. W razie udowodnienia nierównego traktowania w tym zakresie- ma roszczenie o odszkodowanie w wys. Nie mniej niż minimalne; zmiana indywidualna i zbiorowa
b) Zmiana na niekorzyść wymaga zastosowania wypowiedzenia dotychczasowych warunków i zaproponowania nowych. (nie wymaga tego w sytuacji gdy pracodawca przenosi pracownika na nowe stanowisko z powodu stwierdzenia u niego objawów choroby zawodowej, stwierdzonych w orzeczeniu lekarskim lub gdy stał się niezdolny do pracy na tym stanowisku z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. (230 i 231 kp)
c) Zmiana lub wprowadzenie nowego układu zbiorowego pracy, regulaminu pracy- takie postanowienia wprowadza się w drodze wypowiedzenia warunków pracy (24113 kp)- nie mają wtedy zastosowania ograniczenia w zakresie wypowiedzenia
d) 24127 kp- zawieszenie układu z powodu sytuacji finansowej pracodawcy przez strony zz i pracodawcę na max. 3 lata- w rezultacie nie stosuje się wynikających z układu warunków umowy o pracę.
Wynagrodzenie gwarancyjne- z tytułu pozostawania do dyspozycji pracodawcy:
a) za gotowość – nie wykonywanie pracy, ale bycie gotowym, przeszkoda po stronie pracodawcy; wysokość – z osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeśli nie ma takiego składnika 60% wynagrodzenia nie mniej niż minimalne. GOTOWOŚĆ- zamiar wykonywania, faktyczna zdolność do świadczenia, uzewnętrznienie gotowości, pozostawanie w dyspozycji pracodawcy (możliwość niezwłocznego jej podjęcia).
b) Wynagrodzenie za przestój- za czas niezawinionego przez niego przestoju. Na czas przestoju pracodawca może powierzyć inną odpowiednią pracę- wynagrodzenie stosownie za tę pracę nie mniejsze jednak niż jak za gotowość
Za przestój spowodowany warunkami atmosferycznymi przy pracy uzależnionej od warunków atmosferycznych- przysługuje wynagrodzenie tylko gdy przepisy tak stanowią
– zawinione - nie przysługuje, ale jeśli tylko obniżona jakość to obniża się wynagrodzenie
Jeśli wadliwość została usunięta- wynagrodzenie adekwatnie do jakości produktu/ usługi ( usunięcie nie zalicza się do czasu pracy)
7. Wynagrodzenie socjalne:
a) za czas niezdolności do pracy wskutek choroby 33 dni- prawo do 80% wynagrodzenia, a gdy choroba wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy 100%
b) za okres urlopu wypoczynkowego- w wysokości które otrzymywał by, gdyby pracował
c) za inne przypadki nieświadczenia pracy:
-czas zwolnienia pracownicy ciężarnej na zlecone przez lekarza badania, jeśli nie mogą być wykonane w czasie wolnym (185 par.2 kp)
-za czas zwolnieni pracownika wychowującego min. 1 dziecko w wieku do 14 lat-2 dni w roku)- art.188kp)
-za czas zwolnienia na poszukiwanie pracy 2 (dutyg i misie wypoć) lub 3 dni (3 mies wypow)
Prawna ochrona wynagrodzenia za pracę
a) Obejmuje ochronę miejsca terminu i formy
Co najmniej raz w miesiącu- termin, miejsc, czas i częstotliwość ustala w regulaminie pracy
b) Zakaz zrzeczenia się pod rygorem nieważności (art. 58 kc w zw z art. 300 kp, I PKN 225/00)
c) Zakaz potraceń z wyjątkiem dopuszczonych w kp:
-kwot wypłaconych poprzednim terminie płatności za okres nieobecności w pracy za który nie ma prawa do wynagrodzenia
-art. 871 kp określa kwoty wynagrodzenia wolnego od potrąceń
-art.87 kp określa sumy, które mogą być potrącane przez pracodawcę: sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych, zaliczki udzielone pracownikowi, kary pieniężne wymierzona jako kara porządkowa
Inne kwoty mogą być potrącane wyłącznie gdy pracownik wyrazi zgodę