Banner

Kierowali dolnośląską Solidarnością

Jerzy Piórkowski

z1

od 26 VIII 1980 r. przewodniczący wrocławskiego Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, od 1 IX 1980r. na czele Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego . W marcu 1981 r. zrezygnował z pełnionej funkcji oraz z pracy w MPK. Od połowy lat 80 – tych mieszka z rodziną w Niemczech.

 

Władysław Frasyniuk

z2

Władysław Frasyniuk, ur. 25 XI 1954 we Wrocławiu. Ukończył Technikum Samochodowe tamże (1974). 1974-1976 zasadnicza służba wojskowa, 1976-1978 kierowca w przedsiębiorstwach transportowych PKS i Transbud we Wrocławiu, od 1978 w MPK tamże. W VIII 1980 uczestnik strajku w MPK w Zajezdni nr 9, delegat do MKS w Zajezdni nr 7, rzecznik prasowy MKS; od IX 1980 w „S”, rzecznik prasowy MKZ we Wrocławiu; od XII 1980 członek Ogólnopolskiego KOWzP; od III 1981 przewodniczący MKZ, członek KKP; w VI 1981 delegat na I WZD Regionu Dolny Śląsk, przewodniczący ZR, delegat na I KZD, członek Prezydium KK. W XI 1981 w wąskim gronie (m.in. z Aleksandrem Labudą, Mieczysławem Zlatem) podjął decyzję o wyjęciu pieniędzy z konta ZR i ich ukryciu. 13 XII 1981 organizator i przewodniczący RKS „S” Dolny Śląsk, 14-18 XII 1981 uczestnik strajków w kolejno pacyfikowanych zakładach pracy: Pafawag, Dolmel, Bumar-Fadroma, FAT; nast. w ukryciu, poszukiwany listem gończym, zwolniony z pracy; odrzucił propozycję wojewody dolnośląskiego ujawnienia się w zamian za zastosowanie abolicji; inicjator podziemnych struktur „S”, w kontakcie z Ogólnopolskim Komitetem Oporu (Eugeniuszem Szumiejką), 22 IV 1982 współzałożyciel (ze Zbigniewem Bujakiem, Władysławem Hardkiem i Bogdanem Lisem) TKK „S”; przeciwnik demonstracji 1 i 3 V (co doprowadziło do rozłamu w RKS i powołania w VI 1982 przez Kornela Morawieckiego Solidarności Walczącej). 5 X 1982 aresztowany, 25 XI 1982 skazany wyrokiem Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu na 6 lat więzienia, osadzony w ZK w Barczewie (uczestnik protestów o status więźnia politycznego, m.in. 14-dniowej głodówki, skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie na 10 mies. więzienia za obrazę naczelnika), nast. w Łęczycy. 27 VII 1984 zwolniony na mocy amnestii. 31 VIII 1984 zatrzymany po uroczystościach rocznicowych przy tablicy pamiątkowej „S” na murze Zajezdni MPK nr 7 przy ul. Grabiszyńskiej we Wrocławiu, skazany przez kolegium ds. wykroczeń na 2 mies. aresztu, osadzony w AŚ we Wrocławiu, zwolniony 31 X 1984. 13 II 1985 ponownie aresztowany (z B. Lisem i Adamem Michnikiem) w Gdańsku po jawnym spotkaniu działaczy „S” z Lechem Wałęsą, skazany wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku na 4,5 roku więzienia, osadzony w AŚ przy ul. Kurkowej w Gdańsku, ZK w Łęczycy i Lubsku: w III 1986 pobity przez służbę więzienną, we IX 1986 zwolniony na mocy amnestii. 1986-1989 bez zatrudnienia. Od 29 IX 1986 w Tymczasowej Radzie „S” powołanej przez L. Wałęsę. 6 VII 1987 sygnatariusz deklaracji Kręgu Przyjaciół Solidarności Polsko-Czechosłowackiej. Od X 1987 w KKW „S”; od XII 1987 współtwórca i przewodniczący działającej jawnie RKW Dolny Śląsk. Uczestnik poufnych rozmów „S” z władzą w Magdalence k. Warszawy. 18 XII 1988 – 1990 członek KO przy Przewodniczącym „S” Lechu Wałęsie. W 1989 uczestnik obrad plenarnych Okrągłego Stołu oraz zespołu ds. pluralizmu związkowego; przywrócony do pracy w MPK. W III 1990 delegat na WZD Regionu Dolny Śląsk, przewodniczący ZR, delegat na II KZD, członek Prezydium KK. W VII 1990 współzałożyciel i jeden z pełnomocników ROAD, 1991-2001 poseł RP z list UD i UW, m.in. w Komisji Nadzwyczajnej do zbadania skutków stanu wojennego. 1991-1994 wiceprzewodniczący UD, członek Prezydium Rady Krajowej UW, 2002-2005 przewodniczący UW, w 2005 z Jerzym Hausnerem i Tadeuszem Mazowieckim powołał PD demokraci.pl, do III 2006 przewodniczący, w XII 2009 odszedł z PD. W wyborach prezydenckich 2010 zaangażowany w kampanię wyborczą Andrzeja Olechowskiego. Od 1992 współwłaściciel firmy przewozowej FF Fracht. Odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (2006). Źródło – Encyklopedia Solidarności.

Piotr Bednarz

z3

Piotr Bednarz, ur. 29 VI 1949 w Jeleniach k. Ostrzeszowa, zm. 26 III 2009 we Wrocławiu. Wykształcenie zawodowe. 1968-1981 ślusarz, operator maszyn w Dolnośląskich Zakładach Wytwórczych Maszyn Elektrycznych Dolmel. W VIII 1980 uczestnik strajku, wiceprzew. KS w Dolmelu, od IX 1980 w „S”; przew. KZ. W VI 1981 delegat na I WZD Regionu Dolny Śląsk, wiceprzew. ZR; w XII 1981 na mocy poufnej uchwały Prezydium ZR uczestnik ukrycia 80 mln zł z konta „S”. 13-16 XII 1981 współorganizator strajków m.in. w VII Zajezdni MPK oraz w Państwowej Fabryce Wagonów Pafawag; nast. w ukryciu, członek RKS Dolny Śląsk, od X 1982 przew.; członek TKK. W XI 1982 aresztowany, odrzucił propozycję zmniejszenia kary w zamian za wystąpienie w tv, w XII 1982 skazany na 4 lata więzienia, osadzony w AŚ we Wrocławiu, nast. w ZK w Kłodzku, Strzelinie i Barczewie, zmuszany przez SB do ujawnienia miejsca ukrycia pieniędzy „S”, 15 V 1984 podjął próbę samobójczą, w VII 1984 zwolniony na mocy amnestii. Po wyjściu do III 1985 kilkakrotnie hospitalizowany. Od 1987 członek jawnej RKW. 1990-1995 delegat na kolejne WZD Regionu Dolny Śląsk, wiceprzew. ZR. Od 1995 pracownik ZUS we Wrocławiu. 21 VI 1985-22 IX 1989 rozpracowywany przez p. V RUSW w Ostrowie Wlkp w ramach SOS krypt. Jeleń. Źródło – Encyklopedia Solidarności

Józef Pinior

z4

Józef Pinior, ur. 9 III 1955 w Rybniku. Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, Wydz. Prawa i Administracji (1978), Podyplomowego Studium Etyczno-Religioznawczego UWr (1980) oraz Szkoły Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN (1994). 1978-1981 tłumacz w Wydz. Operacji Zagranicznych dolnośląskiego oddziału NBP. W 1977 założyciel niezależnego pisma „Zeszyty Kulturalne”. W VIII 1980 współpracownik wrocławskiego MKS w Zajezdni Autobusowej nr VII MPK we Wrocławiu, doradca przewodniczącego Jerzego Piórkowskiego. Od IX 1980 w „S”; założyciel komitetu pracowniczego we wrocławskim oddziale NBP, przewodniczący KZ tamże, jesienią 1980 organizator struktur związkowych we wrocławskich bankach. IX 1980 – VI 1981 doradca MKZ we Wrocławiu, w VI 1981 delegat na I WZD Regionu Dolny Śląsk, członek Prezydium ZR, rzecznik finansowy, IX/X 1981 delegat na I KZD. 3 XII 1981 z Piotrem Bednarzem, Stanisławem Huskowskim i Tomaszem Surowcem wypłacił z banku fundusze ZR (80 mln zł) i zdeponował je u abp. Henryka Gulbinowicza (finansowano z nich działalność podziemną). 13 XII 1981 członek RKS „S” Dolny Śląsk, 14-18 XII uczestnik strajków w kolejno pacyfikowanych zakładach pracy: Zajezdni Autobusowej nr VII MPK, Państwowej Fabryce Wagonów Pafawag, Dolnośląskich Zakładach Wytwórczych Maszyn Elektrycznych Dolmel, Fabryce Automatów Tokarskich, Zakładach Hutniczych Metali Nieżelaznych Hutmen, Fabryce Maszyn Budowlanych Fadroma; następnie w ukryciu, poszukiwany listem gończym; zwolniony z pracy. Zwolennik strajku powszechnego po uprzednim odbudowaniu silnych struktur związkowych. Po aresztowaniu P. Bednarza (7 XI 1982) przewodniczący RKS, członek TKK jako przedstawiciel Dolnego Śląska. Inicjator i współtwórca podziemnego Radia „S”, redaktor „Z Dnia na Dzień”. 23 IV 1983 zatrzymany z żoną Marią, 25 IV 1983 aresztowany, 24 V 1984 skazany wyrokiem Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu na 4 lata więzienia, 25 VII 1984 zwolniony na mocy amnestii, 29 V 1984 – 21 VIII 1984 ogłoszony przez Amnesty International więźniem sumienia. 1986-1989 doktorant na KUL. Od IX 1986 członek jawnej Tymczasowej Rady „S” utworzonej przez Lecha Wałęsę. Od VII 1987 rzecznik strony polskiej Kręgu Przyjaciół Solidarności Polsko-Czechosłowackiej. Uczestnik spotkań opozycjonistów z PRL i CSRS w górach ziemi kłodzkiej: 15 VIII 1987 na Borówkowej, 10 VII 1988 na Śnieżniku. Zwolennik i inspirator powoływania jawnych komisji zakładowych „S” w zakładach pracy. 31 VIII 1987 współorganizator wiecu pod Zakładami Zmechanizowanego Sprzętu Domowego Predom-Polar we Wrocławiu, na którym żądano zalegalizowania „S”. Od 1987 związany z Ruchem Wolność i Pokój i Pomarańczową Alternatywą (uczestnik happeningów, w 1987 rzecznik prasowy PA). W XI 1987 współzałożyciel PPS, wiceprzewodniczący Prezydium Rady Naczelnej, po rozłamie (VI 1988) we frakcji „młodych”, od XII 1988 w PPS-RD, członek Rady Naczelnej; uczestnik manifestacji organizowanych przez PPS/PPS-RD. 5 V 1988 podjął próbę wzniecenia strajku w DZWME Dolmel, aresztowany, oskarżony o napaść na funkcjonariuszy Straży Przemysłowej, 30 V 1988 zwolniony. 3 X 1988 skazany wyrokiem Sądu Rejonowego dla Dzielnicy Wrocław-Fabryczna na 1 rok więzienia w zawieszeniu na 3 lata; po odwołaniu 27 I 1989 Sąd Wojewódzki we Wrocławiu wyrok utrzymał w mocy. W 1989 współzałożyciel Solidarności Polsko-Węgierskiej. W 1990 wykluczony z PPS-RD ze swoimi zwolennikami z powodu różnic programowych; twórca wrocławskiego Socjalistycznego Ośrodka Myśli Politycznej. Od 1992 wykładowca na Akademii Ekonomicznej/Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu, od 1997 w Wyższej Szkole Zarządzania i Finansów tamże. 1993-1994 stypendysta na New School University w Nowym Jorku. 1996-1999 członek Unii Pracy, 1998-1999 wiceprzewodniczący 2002-2003 pełnomocnik wojewody dolnośląskiego ds. referendum unijnego, 2003-2004 ds. europejskich. 2004-2009 poseł do Parlamentu Europejskiego z listy Socjaldemokracji Polskiej. Od 2011 senator RP z listy PO, członek senackich Komisji Spraw Unii Europejskiej i Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Autor książki Warto mieć własne zdanie. Moje pięć lat w Parlamencie Europejskim (2009) oraz artykułów z zakresu politologii w publikacjach krajowych i zagranicznych. Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2011). 26 I 1982 – 2 III 1990 rozpracowywany przez Wydz. V-1 KW MO/WUSW we Wrocławiu w ramach SOR krypt. Liliput; 25 XI 1987 – 4 VI 1990. przez Wydz. III/V-1/Inspektorat 2 WUSW we Wrocławiu w ramach SOR krypt. Elipsa. Źródło – Encyklopedia Solidarności.

Marek Muszyński

z5

Marek Muszyński, ur. 23 I 1947 w Lublinie. W 1971 absolwent fizyki Uniwersytetu Wrocławskiego. W III 1968 aresztowany, w VII 1968 za druk ulotek skazany na 2 lata więzienia w zawieszeniu. 1971-1982 pracownik naukowy Instytutu Fizyki Politechniki Wrocławskiej. W „S” od 1980, wiceprzewodniczący KZ na PWr. Po 13 XII 1981 współorganizator strajku okupacyjnego na PWr, po jego pacyfikacji przez ZOMO działacz struktur podziemnych „S”. Od 1982 szef komórki informacji RKS Dolny Śląsk. 1983-1987 przewodniczący RKS i członek TKK, 1987-1990 rzecznik RKS. 1986-1988 zatrudniony w Spółdzielni Usług Wysokościowych Taternik we Wrocławiu. Od X 1986 kilkakrotnie zatrzymywany przez SB, trzykrotnie karany grzywnami przez Kolegium ds. Wykroczeń. W 1989 przeciwnik rozmów Okrągłego Stołu. 2 III 1990 na forum II WZD Regionu Dolny Śląsk ogłosił zakończenie działalności RKS bez ujawniania jego składu osobowego; w ostatnim numerze pisma podziemnego „Z dnia na dzień” złożył w imieniu RKS szczegółowe, unikatowe w skali kraju sprawozdanie finansowe z jego działalności w okresie od 1 VI 1983 do 3 IV 1990. 1991-1993 poseł do Sejmu z listy „S”, 2001-2005 poseł PiS, wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Obrony Narodowej. Od 19 I 1982 rozpracowywany przez Wydz. III-1 WUSW we Wrocławiu w ramach SOR krypt. Klamra; od 14 IX 1983 przez Insp. II we Wrocławiu w ramach SOR krypt. Supeł. Źródło – Encyklopedia Solidarności.

Tomasz Feliks Wójcik

z6

Tomasz Feliks Wójcik, ur. 18 V 1945 w Gądkowie Wielkim k. Sulęcina. Absolwent Politechniki Wrocławskiej, Wydz. Chemiczny (1969), w 1980 doktorat. W III 1968 uczestnik strajku na PWr, w IV zatrzymany, przetrzymywany w AŚ we Wrocławiu, skazany na 8 mies. więzienia, w X 1968 zwolniony. 1974-1978 student Uniwersytetu Wrocławskiego, Wydz. Matematyczny. 1969-1990 pracownik techn., asystent, adiunkt na PWr. 1963-1968 szef Komisji ZSP. Od IX 1980 w „S”, założyciel, przewodniczący Komitetu Założycielskiego, nast. KZ „S” na PWr; założyciel niezależnego uczelnianego pisma „Komunikaty”. Po 13 XII 1981 w ukryciu na terenie Wrocławia, 8 III 1982 zatrzymany, internowany w Ośr. Odosobnienia w Nysie, 30 VI zwolniony; 31 VIII 1982 internowany w Ośr. Odosobnienia w Strzelinie, 2 IX zwolniony; 4 XI ponownie internowany tamże, 18 XI zwolniony. Od 1983 członek RKS „S” we Wrocławiu z ramienia uczelni wrocławskich, 1988-1989 przewodniczący 1984-1989 autor w podziemnym piśmie „Z Dnia na Dzień”. W 1989 obserwator z ramienia RKS przy Grupie Roboczej KK żądającej zwołania KK w składzie z 1981; członek Ogólnopolskiego Porozumienia na rzecz Demokratycznych Wyborów w „S”, uczestnik spotkań na Śląsku, w Szczecinie, Radomiu i w Łodzi; przeciwnik Okrągłego Stołu i wyborów 4 VI 1989. IV 1989 – II 1991 przewodniczący KZ „S” na PWr, od 1990 delegat na kolejne WZD Regionu Dolny Śląsk, do 1997 przewodniczący, od 1998 członek ZR; delegat na kolejne KZD, od 1990 członek KK; 1997-2001 poseł RP z listy AWS, przewodniczący Komisji Skarbu, Uwłaszczenia i Prywatyzacji, członek polskiej delegacji do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, 19 X 1997 pomysłodawca i współwykonawca zawieszenia krzyża w sali sejmowej. 1999-2002 współzałożyciel RS AWS, przewodniczący Zarządu Regionalnego Dolny Śląsk. Od 1991 reprezentant „S” w Międzynarodowej Organizacji Pracy w Genewie, do 2008 członek Rady Administracyjnej Międzynarodowego Biura Pracy. Od 2001 ponownie adiunkt na Politechnice Wrocławskiej. 1995-2008 nauczyciel akademicki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006). Źródło Encyklopedia Solidarności.

Janusz Łaznowski

z7

Janusz Łaznowski, w okresie 1998-2010 przewodniczący Regionu Dolny Śląsk NSZZ „Solidarność” . Od 2010r. członek Prezydium ZR. Kierował zespołem ds. prawa pracy powołanym przez Komisję Krajową. W Komisji Trójstronnej uczestniczy w pracach zespołu ds. prawa pracy i układów zbiorowych. W sierpniu 1980r. uczestnik koncertu dla strajkujących na zajezdni przy ul. Grabiszyńskiej we Wrocławiu. Pracował we wrocławskiej Operze. Przed wyborem na przewodniczącego Zarządu Regionu „S” Dolny Śląsk (Brzeg 1998 r.) pracował w dziale interwencji w Zarządzie Regionu. Laureat nagrody im. Krahelskiej. Odznaczony honorową odznaką Państwowej Inspekcji Pracy za zasługi dla ochrony pracy.

Społeczna inspekcja pracy